Premiera spektaklu „Wspólnota mieszkaniowa” w Teatrze Współczesnym

Już 22 lutego we Wrocławskim Teatrze Współczesnym premiera spektaklu „Wspólnota mieszkaniowa” w reż. Leny Frankiewicz, który powstał na podstawie komedii Jiříego Havelki.

Jiří Havelka

Jiří Havelka to urodzony w 1980 roku reżyser teatralny, dramaturg, aktor i jeden z członków kabaretowej grupy teatralnej VOSTO5, znanej z oryginalnych form teatralnych opartych na improwizacji. W 2007 roku otrzymał Nagrodę im. Alfréda Radoka dla talentu roku. Jest autorem m.in. cieszącej się dużą popularnością sztuki „Wspólnota mieszkaniowa”, której akcja rozgrywa się w trakcie zebrania współwłaścicieli pewnej praskiej kamienicy. Prym podczas spotkania wiedzie przewodnicząca Zahrádková, która chce wcielić w życie swój plan.

– Autor zwierzył się, że cała historia jest zapisem jego doświadczeń jako lokatora praskiej kamienicy. Bardzo długo walczył, żeby coś zmodernizować, ulepszyć, ale trwało to na tyle długo i było tak konsekwentnie blokowane, że w końcu wyniósł się z tej kamienicy. Zrozumiał, że nie da się tam nic zrobić. Na podstawie tych doświadczeń powstała „Wspólnota…”, która w dużej mierze została wyimprowizowana na próbach przez praskich aktorów – mówi Lena Frankiewicz.

W 2019 roku Havelka zrealizował na podstawie tej sztuki film pt. „Właściciele”, który w czeskich kinach obejrzało ponad 300 tysięcy widzów. Producenci napisali, że to „komedia dla tych, którzy nigdy tego nie przeżyli i dramat dla tych, którzy to przeżyli”.

Zebranie wspólnoty mieszkaniowej punktem wyjścia

Punktem wyjścia sztuki jest zebranie wspólnoty mieszkaniowej, na którym zapaść mają kluczowe decyzje co do rozliczeń zużycia wody, prac renowacyjnych i sprzedaży strychu. Szybko jednak okazuje się, że rozbieżne punkty widzenia lokatorów blokują podjęcie najprostszych decyzji, atmosfera z każdą chwilą gęstnieje. Z zebrania wyłania się groteskowy przekrój współczesnego społeczeństwa, trawionego kompleksami, uprzedzeniami i stereotypowym myśleniem.

– Okoliczności niby czeskie, a jednak tak bardzo polskie. Język „podsłuchany” na autentycznych zebraniach i cała błyskotliwie sportretowana galeria indywidualności wydają mi się świetną okazją na stworzenie teatralnej sytuacji o wymiarze wręcz dokumentalnym – wszak każdy z nas był kiedyś na takim zebraniu – wyjaśnia Lena Frankiewicz.

Scenografia inspirowana miejscami spotkań

W trakcie projektowania scenografii do spektaklu Michał Dracz przyglądał się różnym miejscom, w których odbywają się takie spotkania.

– Najbardziej zainspirowała mnie świetlica w domu kultury przy Stoczni Gdańskiej, gdzie mogły odbywać się zebrania partii socjalistycznej albo związku kombatantów – opowiada scenograf.

Kostiumy nawiązujące do charakteru postaci

Projektując kostiumy, Krystian Szymczak chciał z kolei oddać cechy charakteru poszczególnych postaci, które pojawiają się w przedstawieniu.

– Każdy z kostiumów jest osobnym tworem i opowiada inną historię – dodaje kostiumograf.

Tekst o tym, jak bardzo ludzie nie potrafią się ze sobą porozumieć w kluczowych sprawach

Dla Leny Frankiewicz „Wspólnota mieszkaniowa” jest przede wszystkim tekstem o tym, jak bardzo ludzie nie potrafią się ze sobą porozumieć i dogadać w kluczowych sprawach. Od dawna chciała zrealizować komedię, która jest gatunkiem wymagającym, a jednocześnie sprawiającym dużo radości.

– Wynika to z faktu, że humor i pewien ładunek absurdu postrzegam jako coraz bardziej niezbędne, żeby jakoś przetrwać w płynnej rzeczywistości, która stawia coraz więcej znaków zapytania. Jestem przekonana, że śmiech może mieć moc zbawczą, uwalniającą – twierdzi reżyserka.

Zależało jej, żeby to był humor podszyty gogolowską nutą: „Z czego się śmiejecie? Z samych siebie się śmiejecie!”. Jiří Havelka zwraca uwagę na to, że wszyscy ludzie są skazani na bycie swoimi sąsiadami na tej planecie.

– Świat jest na etapie przechodzenia trudnej transformacji. Myślę, że zawsze lepsze i ważniejsze jest szukanie humoru we wszystkich sytuacjach, przez które musimy przejść – nie dlatego, że postrzegamy je jako absurdalne, ale wręcz przeciwnie, dlatego że dostrzegamy w nich uniwersalny ludzki wymiar. To perspektywa, którą ta sztuka oferuje, a przynajmniej mam taką nadzieję – mówi czeski autor.

Lena Frankiewicz podkreśla, że „Wspólnota mieszkaniowa” to znakomity tekst i świetny materiał do grania

– Są w nim pokłady czeskiego humoru i absurdu, a jednocześnie jak na dłoni widać, że niektóre sekwencje mają niemal dokumentalny charakter i są gorącym zapisem bardzo konkretnych sytuacji – zauważyła reżyserka.

---

---